YENİ DÜZENDE DÜNYA LİDERİ DEĞİŞİR Mİ?
ABD’deki düşünce kuruluşları ve stratejistler telaşta…
Telaşın sebebi ise; yeni dünya düzeninde ABD’nin, liderliği kaptırma ihtimali.
Peki yeni lider adayı kim?
Adaylar arasında ne Rusya var, ne Almanya ne Japonya ne de İngiltere…
Stratejistlere göre, liderlikte ABD’nin tek rakibi, Çin…
Bu yüzden düşünce kuruluşları, rapor üzerine rapor hazırlayıp, ABD yönetimini uyarıyor: “Corona krizi, bir milat olabilir ve ABD, Yeni Dünya Düzeni’nde liderliği Çin’e kaptırabilir” diye…
Stratejistlere göre; ABD’yi dünya lideri yapan 3 özelliği vardı.
Bunlar;
1- Sahip olduğu iktisadi ve askeri güç ile ülke içindeki yönetim başarısı,
2-Küresel boyutta, ülkelerin ihtiyaçlarını karşılayabilmesi,
3-Küresel krizlere müdahale ve koordine etme yeteneği…
Corona krizinde ABD, bunların tamamında sınıfta kaldı. Viirüs ilk çıktığında Beyaz Saray, Ulusal Güvenlik ve Hastalık Önleme Merkezleri, hata üstüne hata yaptı.
Ülkede virüsün görülmesiyle panik yaşandı. Bırakın tanı kitini, maske bulmakta bile zorlanıldı, ithal etmeye mecbur kalındı. Hatta, Türkiye’den 500 bin adet tanı kiti alındı.
ABD, Corona krizini, boşverin dünyada, kendi ülkesinde bile koordine edemedi.
Başka ülkelere yardım desen, hak getire… Bütün bunlar, dünyada ABD’nin liderliğini sarstı, gözden düşürdü, hatta fos olduğunu gösterdi. Trump’ın tutarsız twetleri de, bütün bunlara tuz biber oldu.
ABD’li stratejistler, Çin’in özellikle Mart ayından sonra, hızla dünya liderliğine oynadığı görüşünde. Oysa Çin, virüsün varlığını başta sakladı, hatta ilk açıklamayı yapan doktoru cezalandırdı. Dünya Sağlık Örgütü’nün Vuhan’a gitmesini sınırladı ve virüsün dünyaya yayılmasına adeta göz yumdu. Sonra karantinalar, geliştirdiği tanı kitleri ve etkili ilaçlarla, hastalıği kontrol altına aldığını duyurdu.
Bu sırada, Avrupa ve dünyada virüs kontrolden çıkmıştı. ABD gözden düşerken Çin yükselişteydi.
Kendi ülkesinde bugün bile artarak devam eden salgını saklayan Çin, ABD’nin hata ve şaşkınlığinı fırsata dönüştürdü. İtalya’ya, iran’a, Avrupa’ya, Afrika’ya maske ve binlerce solunum kiti gönderdi.
Avrupa’da kimsenin kimseye yardım etmediği günlerde, Çin, buralara sağlık ekiplerini gönderdi. Tecrübelerini paylaştı. Her arayan ülkeye yardım yağdırdı. Çin adeta dünyanın kurtarıcısı oldu…
Bu sırada, zor durumda olan ülkelerin basını, Çin’e övgü yarışındaydı. Çin bu durumdan yararlandı, akılcı propaganda ile dünyanın yeni gözdesi oldu. Bu arada, Çin’de fabrikalar tam kapasite çalışmaya başlamıştı. 3 ay önce battı denen Çin ekonomisi, yeniden şahlanmıştı bile.
Stratejistlere göre ABD zor durumda. “Bir atak yapmaz, imajını düzeltmez ise ABD, yeni dünya düzeninde liderliği kaybedecek.” O atak, hamle de Corona aşısını, ABD’nin bulması…
Ancak ABD, son hamlesiyle üzerindeki şaşkınlığı biraz da olsa attı. Para bende dedi ve 2 trilyon dolarlık paket ile halkının güvenini yeniden kazanmaya çalıştı.
Aşıyı kim bulur, bilmem ama yeni bir dünya düzeninin arefesinde olduğumuz kesin. Süper güçler ise liderlik için amansız, acımasız bir savaş içinde. Bu savaşı, gittiği her yere demokrasi getireceğim diyerek mahveden kapitalist ABD mi kazanacak? Yoksa, bırakın Uygur Türklerini, kendi milletine bile acımayan gaddar, otoriter Çin mi?
Gelen, gideni aratacak mı? Yeni düzende daha adil, daha yaşanir, savaşların olmadığı bir dünya ortaya çıkacak mı? İşte bütün bunları, ömrümüz yeterse zaman gösterecek…
Yüksel Değercan