Uzmanından antibiyotik uyarısı

Yaşamın bir parçasını oluşturan hastalıkların tedavi yöntemlerinden olan ilaçlar, vücutta istenmeyen sonuçlar doğurabiliyor. Antibiyotik ve ağrı kesici gibi bazı ilaçlar, vücutta alerjik reaksiyonlara neden olabiliyor. Alerjik reaksiyonlar, bazen çok hafif sonuçlarla atlatılırken bazen de yaşamı tehdit eden boyutlara ulaşıyor. Birleşmiş Milletler tarafından açıklanan raporda ise 2050 yılında, yılda yaklaşık 10 milyon ölümün antimikrobiyal dirence bağlı enfeksiyon hastalıklarını tedavi edememeye yönelik ölümlerin oluşturacağı yer alıyor. Uzmanlar, ilaçların doğru, bilinçli ve gereksiz kullanımı konusunda hastalara uyarılarda bulunuyor.

Türkiye Ulusal Alerji ve İmmünoloji Derneği (AİD), İlaç Alerjileri Çalışma Grubu, “İlaç Alerjileri Konusunda Farkındalığın Artırılması”, “Akılcı İlaç, Akılcı Antibiyotik Kullanımının Önemi” ve “T.C. Sağlık Bakanlığı e-Nabız Uygulamasının İlaç Alerjileri Konusunda Katkıları” konu başlıkları ile penisilin ve ilaç alerjileri konusunda bir basın toplantısı düzenledi.

Küresel sağlık sorunu antimikrobiyal ilaç direnci

Burada konuşan Sağlık Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurum Başkanı Dr. Hakkı Gürsöz, doğru ve bilinçli antibiyotik kullanımıyla ilgili toplumun farkındalık düzeyini artırmaya yönelik çalışmalar yaptıklarını belirterek, “Antibiyotiklerin gereksiz, özensiz, aşırı kullanımına bağlı yaşanan karşılaştığımız küresel bir sağlık sorunu olan antimikrobiyal ilaç direnci meselesi sadece bizi ilgilendiren bir konu değil, küresel bir halk sağlığı sorunu haline gelmiş durumda. Küresel sağlık gündeminde iki temel konu var. Obezite ve antibiyotiklere karşı gelişen direnç meselesi alıyor. Bu artış eğilimi bu şekilde devam ederse, önümüzdeki yılların en önemli sağlık sorunu olmaya da devam edecek” diye konuştu.

2050 yılının en önemli ölüm sebebi olacak

Gürsöz, geçen yıl açıklanan Birleşmiş Milletler raporunu hatırlatarak, “2050 yılına ulaştığımızda en önemli ölüm sebebinin antimikrobiyal dirence bağlı enfeksiyon hastalıklarını tedavi edememeye bağlı ölümler olacağı, yıllık yaklaşık 10 milyon ölümün bununla ilişki olacağı kaydı geçen yıl yayınlanan Birleşmiş Milletler raporunda var. Bu önemli tespitler birçok ülkeyi harekete geçirdi. Biz, bu eyleme 2011 yılında tam anlamıyla başladık. Penisilin ilk keşfedilen antibiyotik guruplarından bir tanesi ve hala önemini yitirmemiş bir ürün. Doğru kullanılırsa da sonuç alabileceğimiz antibiyotikler arasında. Penisilin alerjisi var denilen her 10 kişiden aslında 9’unda olmadığı görülüyor. Bu yaptığımız çalışmalarla birlikte antibiyotik tüketim hızını Avrupa’da en yüksek oranda azaltmayı başaran ülkeyiz” şeklinde konuştu.

Çok ilaç kullananlar dikkat

AİD Derneği Başkanı Prof. Dr. Bülent Şekerel de antibiyotiklerin, ağrı kesicilerin ve epilepsi ilaçlarının en fazla alerjik reaksiyon görülen ilaçlar olduğunu vurgulayarak, “Ama bütün ilaçlarda alerjik reaksiyon görme potansiyeli vardır. Çok ilaç kullananlarda, birden fazla ilacı aynı anda kullananlarda, ve bilinçsiz ilaç kullanımında daha fazla görüyoruz. Bütün herkesi bilinçli tüketici olarak davranmaya ve hekim önerisi olmadan ilaç kullanmamaya davet ediyoruz” ifadelerini kullandı.

Yaşamı tehlikeye alan boyutlara da gidebiliyor

Deri ve kan testleriyle alerji bulgularını ortaya koyabildiklerini söyleyen Şekerel, “Bunlar, yeterli olmaz ise ilacı hastaya küçük dozdan giderek artan doza doğru vererek vücudun nasıl bir reaksiyon verdiğini gözlemleyip, alerji olup olmadığını pekiştirmiş oluruz. Hepsinin tedavisi var. Erken tedaviye başlamak sonucun yüz güldürücü olmasını garantiye alıyor. Anında gelişip birden yaşamı tehlikeye alan boyutlara da gidebiliyor” dedi.

En sık ilaç alerjisi penisilinde görülüyor

AİD İlaç Alerjileri Çalışma Grubu Başkanı Prof Dr. Emine Dibek Mısırlıoğlu ise en sık görülen ilaç alerjilerinin penisilin grubunda olduğunu vurgulayarak, “Bunun yanı sıra ağrı kesiciler, epilepsi tedavisinde kullanılan ilaçlar, kemoterapi dediğimiz kanser hastalarında kullanılan ilaçlar, tetkiklerde kullanılan ilaçlar alerjik reaksiyonlara yol açabiliyor” ifadelerini kullandı.

İlaç kullanımı sonrası vücutta döküntü, kaşıntı, kızarıklık, yüzde, gözde, dudaklarda şişlik, burun akıntısı, burun tıkanıklığı, hapşırık, bayılma gibi bulgular ortaya çıkabildiğini söyleyen Mısırlıoğlu, böyle bir şikayette mutlaka hekime başvurulması gerektiğini kaydetti.

Hekim tarafından ilaçlar düzenlendikten ve gelişen reaksiyonunun tedavisi yapıldıktan sonra da testler açısından da bir alerji hekimine de başvurulması gerektiği konusunda uyarıda bulunan Mısırlıoğlu, şu ifadeleri söyledi:

“Alerji hekimin gidildiğinde de hangi ilacı içtikten ne kadar süre sonra bulguların ortaya çıktığı da önemli. Bu durumda reçetelerin görülmesi önemli özellikle Sağlık Bakanlığı’nın e-Nabız uygulamasının reçetelerim kısmında ilaçlar görülebiliyor ve bu oldukça önemli. İlaç alerjisinin varlığı durumunda hatalarımıza mutlaka kimlik kartları düzenliyoruz. Hekime gittiklerinde mutlaka söylemeleri ve kimlik kartlarını göstermeleri gerekiyor. Bunun dışında e-Nabız uygulamasında alerjilerim bölümü var ve buraya alerjilerinin kaydedilmesi gerekiyor. Eğer bir ilaca alerjiniz varsa ve siz bu ilacı yanlışlıkla kullanırsanız cilt döküntüsünden daha ağır yerlere kadar gidebilecek reaksiyonların ortaya çıkmasına neden olur. Ağır alerjik reaksiyonlar görülebiliyor. Solunum sıkıntısı, kalp basıncında düşmeler ve bayılmayla giden şok tablosu ortaya çıkabiliyor ve bu durum en ağır alerjik reaksiyondur ve ölüme neden olabilir.”

Erişkinlerin aksine çocuklarda daha az görünüyor

Çocuk İmmünolojisi ve Alerji Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Zülfikar Akelma, erişkinlerin aksine çocuklarda ilaç alerjisi nispeten daha az göründüğünü aktararak, “ Çocuk hastalarımızda ilaç kullanırken cildinde kızarıklık, kaşıntı, kabarma, ağızda ve dilde şişme, nefes darlığı, aniden bastıran öksürük veya şiddetli bir karın ağrısı, kusma, baş dönmesiyle birlikte bayılmaya kadar gidebilecek olan, şok tablosuna kadar değişebilecek şikayetlerden biri gelişebiliyor. İlaç kullanırken beklenmedik bir durum ortaya çıkarsa bu bir ilaç alerjisi olabilir. Özellikle hastanede yatan çocuklarda ilaç alerjisi daha sık görünüyor. İlaç alerjisi şüphesinin uzmanı tarafından değerlendirilmesi ve testlerle netleştirilmesi önemli. Gerçek ilaç alerjisi ise ve ilacı kullanmaya devam ederse bu ilaca bağlı şiddetli alerjik reaksiyonlarla karşılaşabilir. Bu ilaç alerjisi reaksiyonu değilse de bu ilacı kullanmadığından dolayı seçenekleri kısıtlanmış olacak” açıklamasında bulundu.