Türk müziğinde Sultan-i Yegah: Ahmet Niyazi Şengül

Türk müziğine 70’in üzerinde eser kazandıran “Sultan-i Yegah” (Türk musikisinde bir makam) unvanıyla anılan bestekar Ahmet Niyazi Şengül, 8. ölüm yıl dönümünde yad ediliyor.

Karabük’ün Safranbolu ilçesinde 1926’da dünyaya gelen bestekar Ahmet Niyazi Şengül, ilkokul öğretmeni Seniha Tansu’dan etkilenerek müziğe ilgi duymaya başladı. 24 yaşında ilk bestesini yapan Şengül, Karabük’te küçük bir dükkanda kuru kahve satıcılığı yaparak hayatını devam ettirdi.

Ailesinden gizli başladığı müzik çalışmalarında 70’in üzerinde TRT denetiminden geçmiş beste yapan Şengül’ün hayatı, Karabük Üniversitesi (KBÜ) Safranbolu Meslek Yüksekokulu Radyo Televizyon Programı Bölümü tarafından belgesel haline getirildi.

“Taştın Yine Deli Gönül”, “Yılda Bir Olsa da”, “Aşk Ateşinden Yanmakta İnan”, “Sanma Sakın Unuttum” gibi besteleri bulunan Şengül, Safranbolu için kale aldığı ’Sen Ne Güzel Beldesin’ şarkısıyla “Sultan-i Yegah” lakabını aldı.

Kent üzerine araştırmalar yaparak kitaplar yazan Aytekin Kuş, Niyazi Şengül ile ilgili “Türk Müziğinde Niyazi Şengül” adlı bir kitap derledi.

“Şengül Türk musikisine 70’e yakın eser armağan etti”

Araştırmacı-yazar Aytekin Kuş, İhlas Haber Ajansı (İHA) muhabirine yaptığı açıklamada, Safranbolulu bestekar Ahmet Niyazi Şengül’ü 8. ölüm yıl dönümünde rahmetle, saygıyla ve özlemle andığını söyledi. Şengül’ün asıl mesleğinin kuru kahvecilik olduğunu ifade eden Kuş, “İlkokulda öğretmeni Seniha Tansu’dan çok etkilenmek suretiyle müziğe ilgi duyuyor. Aslında babası ailenin müzik tutkusuna izin vermemesi gerekiyor. Ancak bu sevginin ilerde büyük bir sanatkarın oluşmasına ailenin rıza göstermesiyle Niyazi Şengül önce güfte daha sonra besteyle Türk musikisine 70’e yakın eser armağan etti. Bunlardan en önemlisi için Safranbolu şarkısını söyleyebilirim. ’Sen ne güzel beldesin’ diye başlar, TRT’de Sultan-i Yegah makamında çalınıyor. Niyazi Şengül’ün lakabı da ’Sultan-i Yegah Niyazi.’ Safranbolu şarkısının beklentimiz festivallerde, özel günlerde, genel günlerde Safranbolu halkıyla paylaşılması” dedi.

TRT denetiminde geçmiş 70 eser

Şengül’ün eserlerinin güzellik ve derinlik bakımından önemli eserler olduğunu aktaran Kuş, şunları kaydetti:

“Safranbolu şarkısı o kadar ünlü ki, Niyazi Şengül’ün Sultan-i Yegah makamında yaptığı eserler anlayan için olağan üstü güzellik ve derinlikte. ’Türk Müziğinde Niyazi Şengül’ ismiyle 2009’da sağlığında kendisini kitaplaştırdım. Burada 20 tane yapıtı görmek mümkün. TRT denetiminde geçmiş, 70’e yakın eseri var, hepsi tescilli. Niyazi Şengül’ün Türkçeye egemenliği hem de sanat ruhu, tambur ve benzeri müzik aletlerini kullanması, yetenek bakımından Allah vergisi, bunu çok iyi değerlendirmiş. ’Sultan-i Yegah’ Türk müziğinde güzel makamlardan birisidir, Hüzzam vardı. Sultan-i Yegah da bunlardan birisidir. Sultani Yegah makamında o kadar ünlü ki, TRT camiasında Türk sanat müziğinde genel lakabı ’Sultani Yegah Niyazi’dir.”