Bir yanda dünyanın corona virüsle sınavı, öte yanda ekonomik savaşlar… İnsanlık can derdinde iken, kimi devletler para ve güç yarışında…

Virüsle birlikte yaşanan bu savaşlardan biri de petrol sektöründe. Aktörleri ise Suudi Arabistan ile Rusya… Tabi bir de ABD. ABD’nin kaya petrolü devrimi ve Rusya’nın doğalgaz kaynakları, son 10 yılda küresel enerji piyasasını alt üst etti.

Sudiler enerjide tek  güç olmaktan çıktı…Petrol fiyatlarını artık Rusya ile belirlemek zorunda kaldı. Mart ayındaki OPEC ile Rusya toplantısında büyük bir kriz yaşandı. Petrol arzındaki anlaşmazlık, Suudi Arabistan’ın üretimini artırmasına yol açtı. Corona Virüs kaynaklı talep yokluğunda fiyatlar, varil başına 20 dolara kadar düştü. Bundan bütün petrol üreticileri zarar gördü. En çok da ABD. Ardından Suudi Arabistan.

Nasıl mı?

ABD, şu anda dünyanın en büyük kaya petrol üreticisi. Ancak; bu üretimin maliyeti, diğerlerine göre daha yüksek. Petrol fiyatlarının düşmesi,  ABD’yi zora soktu. Giderek ABD’li bazı petrol şirketleri art arda iflas etti! Bu da ülke ekonomisine büyük zarar verdi. Suudi Arabistan ekonomisi de sıkıntıya girdi. Oysa S.Arabistan anlaşmaya yanaşmayan Rusya’yı üretimi artırarak vurmayı planlıyordu. Düşük fiyatla da olsa daha çok petrol satarak aynı geliri elde edecekti. Ayrıca fiyatı belirleyen tek ülke olacaktı.

Ancak; evdeki hesap çarşıya uymadı! Corona Virus, küresel talebi günlük 20 milyon varil daralttı. Geliri inanılmaz azaldı, S. Arabistan’ın. Bütçesinin yüzde 90’ı petrol gelirine bağlı olan Suuidiler adeta kendi ayağına hatta kalbine sıkmış oldu. Rusya ise düşük fiyat politikasına en az 6 yıl dayanacak güçte olduğunu açıkladı. Özetle hem ABD’ye hem de S. Arabistan’a meydan okudu.

ABD şimdi telaşlı.

Petrol fiyatı, savaşının uzatılmasını istemiyor. Biliyor ki bu savaştan en büyük zararı kendisi görecek. Trump’ın seçim bölgelerindeki petrol şirketleri iflas edecek. Bu yüzden Trump, ilk olarak S. Arabistan’a baskı uyguladı. Ardından Rus petrol şirketleriyle “savaşı sonlandırın “ görüşmesi yaptı. Sonuçta S. Arabistan,  OPEC  ve Rusya’yı toplantıya çağırdı. Bir kaç kez ertelenen toplantının zamanını, Rusya 9 Nisan olarak belirledi.

Toplantıdan ne sonuç mu çıkacak? Büyük olasılıkla S. Arabistan tükürdüğünü yalayacak. Fazla üretimden vazgeçecek. Petrol fiyatları yeniden yükselip varil başı 50 dolar seviyesine yükselecek.

Peki; ya anlaşma olmazsa?

İşte O zaman, Rusya büyük oynuyor demek. Hem S. Arabistan’ı hem de petrol aracılığı ile ABD’yi vuracak. Peki buna cesareti yeter mi? Eğer arkasında Çin varsa, neden olmasın?

Yüksel Değercan