KRDAE Müdürü Özener: “Kuzey Anadolu fayı Marmara Denizi içerisinde 7’nin üzerinde bir veya birkaç tane deprem üretebilir”

Muğla’nın Bodrum ilçesinde gerçekleşen tsunami tatbikatına katılan Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü (KRDAE) Müdürü Prof. Dr. Haluk Özener, bilim adamlarının yaptığı araştırmalar sonucunda Kuzey Anadolu fay hattının Marmara Denizi’nde 7’nin üzerinde bir veya birkaç tane deprem üretebileceğini ifade etti.

21 Temmuz 2017 Bodrum’da meydana gelen 6.6 büyüklüğündeki depremin ardından küçük şiddetli tsunami meydana gelmişti. Türkiye’de ilk kez görülen tsunaminin ardından Bodrum’a tsunami sinyal cihazı kuruldu. Yapılan çalışmaların ardından İl AFAD Müdürlüğünün koordinasyonunda, Bodrum Kaymakamlığı, Bodrum Belediye Başkanlığı, Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü (KRDAE), Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) yetkililerinde katıldığı tsunami tatbikatı yapıldı. Yüzde yüz başarıyla tamamlanan tatbikatın ardından basın açıklaması yapan yetkililer özellikle Bodrum’da tsunami olmasının düşük bir ihtimal olduğunu, Türkiye’de ilk kez Bodrum’da tsunami görüldüğü için tatbikatın burada gerçekleştirildiğini açıkladılar.

“Bodrum tsunami açısından riskli değil”

Bodrum Kaymakamı Bekir Yılmaz, Bodrum’un büyük bir deprem yaşadığını, depremin ardından denizde ufak çaplı bir tsunami meydana geldiğini ifade ederek, “Bodrum’da tsunami tatbikatı yaptık. İlçemiz tsunami açısından riskli bir ilçe değil. Biz 2017 yılı 20 Temmuz’da 6.6 şiddetinde bir deprem yaşadık. Bunun ardından denizde bir yükselme oldu. Biz o depremi dikey yapılaşmamız olmadığı için can kaybı olmadan çok büyük bir tahribat olmadan atlatmıştık. Bugünkü tatbikatımız Bodrum’da beklenen bir tsunami olacak diye değil. Tsunami olabilme ihtimali çok zayıf olan bir ilçe Bodrum” dedi.

Gazetecilerin sorularını yanıtlayan Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü Müdürü Haluk Özener ise 2017 yılında meydana gelen deprem sırasında ufak çaplı bir tsunami meydana geldiğini ifade ederek, “Dünya Tsunami Günü’nde burada 1 sene süren bir projenin neticelerini ve sonuçlarını paylaşmak için geldik. Tsunami farkındalığı oluşturmak ve tsunami konusunda bilinçlenme sağlamak için bir proje gerçekleştirdik. Ege ve Akdeniz’de çok farklı faylar bulunmakta bu fayların içerisinde aktif faylar da var. Burada bulunma sebebimiz burada bir deprem olacak diye değildir” şeklinde konuştu.

“Farklı tekniklerle Marmara Denizini gözlemliyoruz”

Özener Marmara depremi ile ilgili de açıklamalarda bulunarak, “Marmara’da meydana gelecek bir depremde İstanbul başta olmak üzere çevredeki birçok ilin etkileneceği açık. Marmara Denizi’ndeki fay dünyada en çok yakından takip edilen ve bilimsel çalışmalar yapılan bir fay hattı. Biz Kandilli Rasathanesi Deprem Araştırma Merkezi olarak Marmara Denizi’nde çok yoğun olarak sismik, manyetik farklı teknikleri kullanarak Marmara Denizini gözlemliyoruz. Elde edilen sonuçlar, bu sonuçlar bilim insanlarının yüzde 99’u bu kanaatte. Kuzey Anadolu fayının Marmara Denizi içerisinde 7’nin üzerinde bir tane veya birkaç tane deprem üretebileceği neticesine varıyor. Bilim insanları bu konuda çok bilinçli ve hazır. 1999 yılı öncesine göre vatandaşlarımız çok daha bilinçli. Karar vericilerin de bu konuyla ilgili farkındalıkları artmış durumda. Olası bir depremin zararlarını azaltmak yönünde yapılan çalışmalar süregelmektedir” şeklinde konuştu.

“7 saniyemiz var”

Depremi önceden tahmin etmenin mümkün olmadığını belirten Özener, “Depremin önceden bilinmesi söz konusu değil. Sadece şunu bilebiliyoruz. Bir depremin nerede olabileceğini ve ne büyüklükte olabileceğini biliyoruz. Ama zamanını bilemiyoruz. Dünya üzerinde böyle bir teknik de yok yöntem de yok. Depremin önceden zamanını vermek imkansızdır. Marmara Denizi için erken uyarı sistemleri var. Depremin 2 dalgası vardır 1’inci ve 2’nci dalga olarak bilinir. 1’inci dalga olduktan sonra depremin de yeri belirlendikten sonra 2 dalga arasındaki zaman ve hız farkından dolayı depremin yıkıcı dalgasının depremin yerleşim yerlerine gelmeden önce uyarılması mümkün. Fakat Marmara’daki fay yerleşim yerlerine çok yakın olduğu için maalesef bu süre 5 ila 7 saniye arasında olmakta. Bu saniyeler içerisinde vatandaşların uyarılmasında öte servo sistemlerinin devreye girmesiyle hasarların azaltılması mümkün. Örneğin, doğal gazın kesilmesi, elektrik santrallerinden elektriklerin kesilmesi, petrol kimya tesislerin üretimi durdurması, Marmaray’ın treni yavaşlatıp vatandaşları tahliye etmesi söz konusu olabiliyor. Dolayısıyla erken uyarı sistemleri Marmara üzerinde vatandaşların uyarılması değil, bilgisayardan bilgisayara sinyallerin gönderilmesiyle otomasyonun devreye girmesi deprem sonrası meydana gelecek zararların azaltılmasına yöneliktir” dedi.