İzmir’deki Harmandalı çöplüğü enerji santraline dönüşüyor

Türkiye’nin ilk düzenli tesisi Harmandalı Katı Atık Düzenli Depolama Tesisi’nde Eylül ayından itibaren 130 milyon TL maliyetlik yatırımla elektrik üretimi yapılacağını belirten İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer, “Buradan senede en az 10-12 milyon civarında gelir elde edilecek” dedi.

Türkiye’nin ilk düzenli tesisi Harmandalı Katı Atık Düzenli Depolama Tesisi alanındaki rehabilitasyon çalışmaları ve atıklardan elektrik üretimi sağlayacak projenin tanıtım toplantısı yapıldı.

Harmandalı tesisine ilişkin yılladır vahşi depolamanı alanı olduğu ve İzmir’i zehirlediğine dair algılar olduğuna dikkat çeken İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer, “Türkiye’nin yüz karası gibi algılar vardı. Fakat işin aslının böyle olmadığı çok kısa süre içinde ortaya çıktı. 100 gün var. Olacak, yapılacak denilen şeylerin tamamı hayata geçecek. 100 gün sonra, 96 bin hanenin elektrik enerji ihtiyacını karşılayacak 160 megawatt elektrik üretmeye başlıyoruz. Burası ekonomik ve ekolojik İzmir vahasına dönüşüyor. Var olan algının yanlışlığını ve bambaşka hikayenin uzun zamandır yazılmaktaydı ve artık sonuna gelindi. İzmir’e yeni bir enerji geliyor. Bu enerji hem temiz bir enerji hem dışarı bağımlığı azaltan hem ucuz bir enerji olacak. Türkiye’nin en büyük ikinci enerji tesisi haline gelecek bu tesisi, burada 100 gün sonra işletmeye açmış olacağız. 21 bin metrelik kanal döşeme, ağaç dikimleri, bitki dikimleri çalışmaları, sızıntıyı önleyecek çalışmaların büyük ölçüde tamamlandığını söyleyebilirim. İzmir’e yeni bir enerji geliyor. Bu enerji bugüne kadar oluşturulan o algının değişmesine de imkan verecek. İzmir iftihar edeceği gelecek nesillere bırakacağı çok önemli tesise kavuşmuş olacak” diye konuştu.

Senede en az 10- 12 milyon gelir elde edilecek

Tesisin yaklaşık 130 milyon maliyetle kurulacağına işaret eden Başkan Soyer, “Senede 10-12 milyon civarında en az gelir elde edecek. Nereden baksanız bayram yapacağımız bir gün bir haber” dedi.

Pilot bölge uygulamaları ile çocukların okuldaki çöp ayrıştırmasından başlayan evlerde çöp ayrıştırmakla başlayan bir süreci başlatacaklarını da ifade eden Soyer, bir eğitim ve kültür programı olarak bunu bütün şehre yayacaklarını söyledi.

Üç noktaya ayrıştırma ve toplama tesisi kurulacak

Tesisle birlikte elektrikte indirim durumuna yönelik soruya Başkan Soyer, ucuz elektriğin merkezi hükümetin iradesiyle ortaya çıkabileceğini, kendilerinin sadece elektriği üretip TEDAŞ’a satacaklarını dile getrdi.

En az üç noktada bölgesel çöp toplama, ayrıştırma tesisleri kuracaklarını da dile getiren Soyer, “Yarımada, Gediz, Yamanlar bölgesinde üç ayrı noktada buna ihtiyaç duyacağımızı düşünüyoruz. Bu hem nakliye masrafının azaltılması anlamına geliyor. Büyük ihtimalle bu üç noktada bölgesel ayrıştırma toplama tesisleri kurulacak” ifadelerini kullandı.

“Çiğli’yi kent merkezi haline getirebiliriz”

Çiğli Belediye Başkanı Utku Gümrükçü ise “En büyük enerji kaynağımız Tunç Başkanımız. Çiğli Belediyesi gücü ile Çiğli’yi ayağa kaldırmaya yetmiyor. Ama başkanımızla, büyükşehir belediyesi ile Çiğli’yi kent merkezi haline getirebilir. Sayenizde inşallah Çiğli’de bundan sonra çöp kokusu çekmeyeceğiz” diye konuştu.

Harmandalı yeniden doğacak

İzmir Büyükşehir Belediyesinin hayata geçireceği projeyle tesisin çağdaş kriterlere uygun olarak işletilmesi sağlanacak ve çöp döküm sahası ağaçlandırılmış teraslara dönüşecek. Çöp sızıntı sularını tahliye etmek üzere, yağmur suyu toplama ve drenaj sistemi yapılacak, arazi teraslanacak, sıkıştırılacak, yeniden şekillendirilecek, peyzaj kotuna göre tesviye edilecek ve üst örtü ile geçirimsiz tabaka sağlanacak.

Rehabilitasyon sürecinin ilk etabı kapsamında 25 bin m alanın bitkilendirme-ağaçlandırma çalışmaları tamamlandı. Alana 13 bin adet bitki (kazayağı, katırtırnağı), 8 bin adet ağaç (yalancı akasya, limoni servi, erguvan, akçaağaç) dikildi. Ayrıca bir ton yulaf tohumu kullanıldı.

96 bin hanelik elektrik üretilecek

Projenin ayaklarından biri de çöp deponi gazından elektrik enerjisi üretecek tesisin kurulması. Bu önemli yatırımla ekolojik ve ekonomik bir değer yaratılmış olacak. Deponi gazından elektrik enerjisi üretim tesisi Eylül ayında işletmeye alınacak. Bu kapsamda; santral alanı inşaat çalışmalarına başlandı. Ünitede deneme amaçlı ilk yakma işlemi gerçekleştirildi. Biyogaz Tesisi faaliyete geçtiğinde, desülfirizasyon yöntemi ile kirletici unsurlar taşıyan sülfür gazı arıtılarak soğutma işleminin ardından motorlarda yakıt olarak kullanmaya elverişli metan gazı elde edilecek. Gaz motorlarında üretilen elektrik enerjisi ise doğrudan ulusal elektrik dağıtım şebekesine aktarılacak.

LFG Enerji Üretim Tesisinin (Biyogaz Tesisi) faaliyete geçmesi ile birlikte yıllık yaklaşık olarak 80 Milyon metreküp metan gazı bertaraf edilerek yine yaklaşık 160 bin MW elektrik enerjisi üretilecek. Bu değer; 4 kişilik bir ailenin enerji tüketim miktarları (Elektrik Mühendisleri Odası verilerine göre) göz önüne alındığında 96 bin hanenin (TÜİK verileri baz alındığında) enerji ihtiyacını karşılayabilecek güce karşılık geliyor.

Sözleşmenin imzalanmasından itibaren bugüne drenaj ve gaz toplama amacıyla yatay ve dikey çeşitli kesitlerde 21 bin metre biyogaz toplama ve iletim hattı döşendi. Proje devreye alınıncaya kadar döşenen boru miktarı 40 bin metreye ulaşacak.

“Fiziki Ayırma Tesisi” ile “sıfır atık”

Yine rehabilitasyon projesinin kazanımlarından ve ayrılmaz bir parçası niteliğinde olan Fiziksel Ayırma Tesisi’nin süreç içerisinde kurulup faaliyete geçmesi ile birlikte öncelikle sıfır atık projesine uygun bir çalışma tesis edilecek. Biyogaz tesisinin enerji verimliliği de artacak. Geri kazanılabilir atıklar değerlendirilerek ekonomiye kazandırılacak. Daha temiz ve daha sağlıklı bir çevre ile birlikte ülke ekonomisine büyük yarar sağlanacak.

Ekolojik eğitim merkezi olacak

Saha bir yandan rekreasyon ihtiyacına cevap verirken bir yandan da pilot ölçekte sera ve tarımsal faaliyetler ile sıfır atık uygulamaları kapsamında atıkların ayrı toplanması, geri dönüşümü, yenilenebilir enerji ve benzeri çevresel konularda öğrencilerin eğitim merkezi odağı haline dönüşerek öğrencilerin ve ilgililerin ziyaretine açılacak.

Proje İzmir’e neler kazandıracak?

Koku, çevresel kirlilik ve kirletici gazların salınımı bitecek. Çöp sorun olmaktan çıkıp, ekonomik ve ekolojik değere dönüşecek.

Biyogaz tesisinin ve rehabilitasyonun ayrılmaz bir bütünü niteliğinde tamamen kapalı bir alanda kurulacak Fiziksel Ayırma Tesisi ile ülke ekonomisine katkı sağlanacak.

Atığın içerisinde bulunan plastik poşetler ve benzeri uçuşan maddeler de fiziksel ayırma tesisinde ayrıştırılacağı için katı atık sahasının çevresi ve Harmandalı bölgesinin daha temiz olması sağlanacak.

Sahada oluşan metan gazı toplanarak motorlarda yakılacak. Bu sayede hem sahada oluşan koku ve kirletici gazların salınımı giderilecek hem de elektrik enerjisi üretilecek. LFG Enerji Üretim Tesisinde yıllık yaklaşık olarak 80 milyon metreküp metan gazı bertaraf edilerek yılda yaklaşık 160 bin MW elektrik enerjisi üretilmesi planlanıyor. Karbondioksitten 21 kat daha fazla kirletici etkisi olan metan gazının hem yüksek sera gazı çarpan etkisi ile atmosfere salınması engellenecek. Böylelikle iklim değişikliği ile ilgili mücadelede önemli bir adım atılmış olacak. Sahanın depolamaya kapatılan kısımları rehabilite edilerek ağaçlandırma ve bitkilendirme çalışmaları ile İzmir yemyeşil bir vadi kazanacak.