İthal halılar, dokuma halıcılığı bitiriyor

İthal halıların çoğalması ve fabrikasyon halılarının artmasıyla birlikte halı dokumacılığı bitme noktasına gelirken, dokuma halı satışı yapan halıcılar yeni dokunmuş halı bulmakta zorlanıyor.

Orta Asya’dan başlayan, tarihi milattan önce 3. yüzyıla kadar giden, el dokuma sanatlarında bir öncü olan Türk halı dokumacılığı günümüzde bitme noktasına geldi. Modern makinelerin çoğalmasıyla birlikte artan fabrikasyon halılar, el emeği göz nuruyla dokunan halıların önüne geçti. El dokuması halı satışı yapan halıcılar, yeni üretim dokuma halı bulmakta zorlanıyor.

Konya’da 33 yıldır halıcılık yapan 46 yaşındaki Ali Akın, yıllardır Türk halısının üretilmediğinden yakınarak, halıcılığın dünyaya Türkler tarafından öğretildiğini belirtti. Son 30 yıldır Türk halılarının üretiminin bitme noktasına kadar geldiğini söyleyen Akın, “Bitme noktasının sebepleri çoktur. Örf ve adetlerimizi kaybettik. Şimdi kimse halı dokumuyor. 1980’den bu yana hiçbir halı dokuması Türkiye’mizde gerçekleşmiyor. Bunun sebeplerini çok söyleyebiliriz. Köydeki kadınımız dokunan halının karşılığını alamıyor. Artık son dönemlerde çiftçilik genişlediği için, tarlada çalışma arttığı için halıda istediği parayı alamıyor. Tarlada çalışan, şehre göç eden kadınlarımız, şehirdeki evlerin temizliğine gitmeleri, böyle sebeplerden ve de son dönemlerde artan ithal halılar yüzünden bizim Türk halıcılığı bitme noktasına gelmiştir” dedi.

“İthal halıların en büyük önde tutulma sebeplerinden birisi günden güne modernleşiyoruz”

İthal halıların yarısının el, yarısının makine üretimi olduğunu söyleyen Akın, ucuzlukla alakası olmadığını söyledi. Akın, “Bugün ithal halıların metrekaresi, toptan fiyatı şuanda mağazamıza koyarsak bin 200- bin 500 lira arasında değişiyor. Bizim Türk halıları, köyden aldığımız halılar daha ucuz. Yani makine halısıyla başa baş gidiyor. O etkilemiyor. Yalnız ithal halıların en büyük önde tutulma sebeplerinden birisi günden güne modernleşiyoruz; mobilyalarımız modern, evlerimiz, perdelerimiz modern… Eskiden çok soğuk olduğu için kadınlarımız köyde örf ve adettir hep sıcak renkler kullanmışlar. Yani lacivert renkler, kırmızı renkler, Türk renklerini kullandığı için yani çeyizlik halılarımız da bugünkü modern mobilyalarımızda veya evlerimizde uymuyor. Ama bunu seven, bunun tutkunu olan ayrı müşterilerimiz de var. Evine hiç almasa birkaç tane alıp serebiliyor, onu severek kullanabiliyor” ifadelerini kullandı.

“Hindistan ve Çin bizim için halı üretiyor, bu çok acı bir durum”

Türk halıcılığının eski günlerine dönmesi için millet olarak gençlerimize, çocuklarımıza; Türk halılarını, kilimlerini öğretmek gerektiğini kaydeden Akın, “Millet olarak buna destek verirsek, devletimizin de desteğini alarak güzel günlere geleceğine inanıyoruz. Atalarımız zamanında dünyanın dört tarafına halıları, Türk halılarını, kilimleri öğretmişler bunun yanında kalmayıp dünyanın dört tarafına satmışlardır. Ama şimdi Hindistan ve Çin bizim için halı üretiyor. Bu çok acı bir durum. Eğer böyle devam ederse, Türk halıcılığı son 10-15 seneye kadar bitecektir. Bunlar çocuklarımıza kitaplarda bir hatıra olarak kalacaktır” diye konuştu.