Etiketsiz ürünleri tüketmek brusella riskini arttırıyor

Enfeksiyon Hastalıkları Bölümü’nden Uz. Dr. Şirin Elmi, “Etiket bilgileri bulunmayan, kaynağı belli olmayan ve güvenli yerlerde üretildiğinden emin olunmayan süt ve süt ürünleri, et ve et ürünleri tüketilmemelidir. Pastörize veya iyice kaynatılmamış sütten yapılan süt ürünleri (peynir, krema, tereyağı, kaymak, dondurma gibi) tüketilmemelidir” dedi.

Ateş atakları ile seyreden bulaşıcı mikrobik hastalık olan brusella, insanlara da bulaşabilen bir hayvan hastalığı olarak belirtiliyor. Koyun, keçi, at, sığır ve köpekler arasında sıkça görülen hastalık gribal şikayetlerle başlıyor. Belirtileri hemen hemen her hastalığa benzediği için tanı konulması zorlaşabiliyor ve sinsice ilerliyor. Memorial Antalya Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları Bölümü’nden Uz. Dr. Şirin Elmi, brusella hastalığı ve dikkat edilmesi gerekenler hakkında bilgi verdi.

Brusella hastalığının, hayvanlardan insanlara bulaştığını ifade eden Elmi, “Hastalık kendini hafif belirtilerden ağır şikayetlere kadar değişebilen akut veya kronik seyirli bir şekilde gösterebilir. Birçok hastalığı taklit edebilen sistemik bir enfeksiyon hastalığıdır. Ülkemizde ve gelişmekte olan ülkelerde yaygın görülen, ekonomik kayıplara neden olan ve gıda güvenliğini doğrudan etkileyen önemli önemli bir halk sağlığı sorunudur. Brusella görülme sıklığını artıran etkenler kırsal kesime seyahat olanağında artış, taze peynir ve krema tüketimindeki artış olarak belirlenebilir. Hastalığın görülme sıklığı 15-45 yaş grubunda en yüksektir. Çocuklar enfeksiyona büyükler kadar duyarlıdır. İlkbahar ve yaz aylarında daha çok görülür. Hayvanların doğurganlık mevsimi ve abortuslar nedeniyle çevrenin kontaminasyonu da etken faktörlerden biri. Ayrıca hayvanlarda salgınlar görülmesi insan brusellozu oranını artırır. Köylerde ve hayvancılığın yoğun olduğu bölgelerde kentlere göre daha sık görülür” diye konuştu.

Elmi, veteriner hekimler, hayvancılıkla uğraşanlar, kasaplar ve mezbaha çalışanları, çiğ süt ve taze peynir tüketenler ve laboratuvar çalışanları ve sağlık personelinin risk altında olduğunu aktardı.

“Pastörizasyon brusellayı öldürüyor”

Brusella cinsi bakterilerin 60 derecede ısıtılmakla 10 dakikada öldüğünü belirten Elmi, “Normal mide asidi mikroorganizmayı öldürmeye yeterlidir. Hayvanların barındığı ahır tozlarında 6 hafta, suda 10 hafta canlılığını sürdürebilir. Düşük yapmış hayvan fetüsünde 75 gün, enfekte çiğ sütten yapılmış dondurmada 30 gün, çiğ sütten yapılmış tuzsuz krema yağında buzdolabında 142 gün, yüzde 10 tuz içeren salamura peynirde 45 gün, yüzde 17 tuz içeren de ise 1 ay yaşayabilir. Ancak pastörizasyon ile ölür” ifadelerine yer verdi.

“Etiketi olmayan ürünleri almayın”

Etiket bilgileri bulunmayan, kaynağı belli olmayan ve güvenli yerlerde üretildiğinden emin olunmayan süt ve süt ürünleri, et ve et ürünlerinin tüketilmemesi gerektiğinin altını çizen Elmi, “Pastörize veya iyice kaynatılmamış sütten yapılan süt ürünleri (peynir, krema, tereyağı, kaymak, dondurma gibi) tüketilmemelidir. Salamura peynirler en az 3 ay, yumuşak peynirler en az 6 ay bekletildikten sonra tüketilmelidir. Et ve et ürünleri yeterince pişirilmeden tüketilmemelidir. Diğer yandan hayvancılık işletmelerine kontrolsüz ve muayene edilmeyen hayvanlar sokulmamalıdır. Hayvanlar düzenli olarak bruselloza karşı aşılatılmalıdır. Hayvanlar atık yaptığında atık yavruya, yavru zarlarına ve plasentaya kesinlikle çıplak elle temas etmeden veteriner hekime müracaat edilmeli ve hastalık hakkında bilgi alınmalıdır. Hastalıklı hayvanlara ait atık yavru, yavru zarları, plasenta gibi materyaller, etrafa bulaştırılmadan yerleşim alanlarından uzak yerlere sızdırmaz poşet içerisinde, yırtıcı hayvanların (kedi, köpek, tilki, kurt, çakal gibi) ulaşamayacağı derinliğe, üzerilerine kireç dökülerek gömülmelidir” dedi.

“Hasta hayvanların sütünden uzak durun”

Hasta hayvanların bulunduğu ahırlar ve kullanılan alet ve ekipmanların dezenfekte edilmesi gerektiğini hatırlatan Elmi, “Dezenfeksiyon işlemi periyodik olarak tekrarlanmalıdır. Hasta hayvanların sütleri kesinlikle tüketilmemeli, buzağılar emzirilmemeli, kaynatılarak imha edilmelidir. İşletmesinde hastalıklı hayvan tespit edilen kişiler ile bakıcıları veya bulaş olan kişiler sağlık kuruluşuna başvurmalıdır. Hücre içi bir bakteri olan brusella bakterisini tedavi etmek için uzun süreli ve kombine, en az 2 antibiyotik içeren tedaviler kullanılmaktadır. Tuttuğu bölgeye göre tedavi süresi 6 hafta ile 9 aya kadar uzayabilmektedir” ifadelerini kullandı.