Çocuklarda özgüven eksikliğine dikkat

Uzman Psikolog Funda Es, çocuklarda özgüven eksikliği konusunda ailelere yol gösterecek bilgiler verdi. Psikolog Es, “Çocuklarda özgüvenin doğru temelde oluşmasını sağlamak önemlidir. Çünkü özgüvenin yüksek veya düşük olması, yetişkinlikte birçok sorunun ortaya çıkmasına neden olabilir” dedi.

Medical Park Ordu Hastanesinden Uzman Psikolog Funda Es, özgüven duygusunun 1-6 yaş arasında ailesel yaşantılardan kazanıldığına dikkat çekti. Psikolog Funda Es, ilk yaşlardan, çocukların kendilerine yönelik iyi duygular geliştirmelerinin hayatlarındaki anne-baba, öğretmen ve diğer büyükleri, ilerleyen yaşlarda arkadaşlar olarak bilinen önemli insanlar tarafından nasıl değerlendirdiklerine bağlı olduğunu belirtti. Funda Es, “Yakınları tarafında sevilen, ihtiyaç duyduğunda ilgiyi bulan, fikirlerine değer verilen ve önemsenen, güven duyulan ve sorumluluklar verilen, iyi yaptığı şeyler için övülen, gurur duyulan, hataya yer verilen ve olduğu gibi kabul edilen çocuğun kendisine özgüveni olur. Buna karşılık ihtiyaç duyduğu yakınlığı, ilgiyi göremeyen, devamlı eleştiriye maruz kalan, önemsenmeyen, sevgi görmeyen çocuk kendisini değerli hissetmez ve özgüveni olmaz. Çocuğun sevgiyi ve yeteneğini hissetme derecesi, gelecekteki yaşamında onu her alanda etkilemektedir. Özgüven çocuğun diğerleriyle ilişkisini ve başarılı olmasını belirlemede önemli bir faktör olmaktadır” dedi.

“Her çocuğun ayrı bir özelliği vardır”

Özgüven eksikliği yaşayan ve kendileri ile barışık olmayan çocukların arkadaşlarıyla birlikteyken hak ettiği saygıyı göremediklerini ve yaşıtları tarafından kullanıldığını söyleyen Psikolog Funda Es sözlerini şöyle sürdürdü:

“Özgüven eksikliği yaşayan çocuklar potansiyellerini gösteremez ve dolayısıyla bunun sonucunda başarısızlık yaşayabilirler. Kendi kararını veremedikleri için sürekli başkalarının onayına ihtiyaç duyarak yaşarlar, sorumluluk almaktan çekinirler. Çocuğunuzun ondan ne istediğinizi bilmesini sağlayın. Çocukların düşüncelerini, duygularını ve gözlemlerini dinlemeniz çocukların öz saygılarını artırmaktadır. Çocuğunuz sizinle bir şey paylaşmak istiyor fakat yorgun veya yoğunsunuz, o an için uygun olmadığınızı ve ne zaman uygun olacağınızı anlatın. Örneğin yatağa yatış saati, yemek zamanları belli değişmez düzen içerisinde gerçekleşsin. Bu tür bir değişmezlik çocuğun kendini güvende hissetmesini sağlar. Neyin kabul edilemez olduğunu çocuk daha iyi bilir. Evdeki tüm erişkinlerin bu kurallar konusunda anlaşması gereklidir. Farklı ve uyumsuz mesajlar çocuğun kafasını karıştırır. Çocuğumuza; kendisine özgü yeteneklerini ortaya çıkarmasında yardımcı olun. Her çocuk birbirlerinden farklıdır. Her çocuğun farklı özellikleri ve yetenekleri vardır. Hepsinin başarılı olduğu alanlar değişiktir. Kendilerinde var olan yeteneklerin ortaya çıkmasını sağlayarak kendilerine güven duymalarını sağlamasına yardımcı olmuş olursunuz. Beklentilerimiz çocuğumuzun seviyesinde olmalı, yüksek beklentiler çocukta değersizlik ve yetersizlik duygusuna yol açabilir, onu aşacak beklentilerinden kaçınmak zorundayız.”

“Cezalandırmayın, destek olun”

Ailelerin, çocuğun okul dönemindeki başarısızlığında nasıl davranmaları gerektiğini anlatan Funda Es, şunları kaydetti:

“Ebeveynlerin ‘notların düşük olmasına çok üzüldüm, İkinci dönem notlarının daha yükseleceğini umuyorum. Derslerine daha fazla zaman ayırarak bunu halledebilirsin” gibi cümleler kurarak çocuğa kendini affettirme yolu göstermeleri gerekir. Çocuğunuza seçme şansı verin ve şu soruyu sorun: ‘Kendin çalışabilirsin veya sana derslerinde yardımcı olacak birisi olabilir, nasıl istersin?’ Çocuğun problemlerini anne-baba olarak çözmeye çalışmayın, çocukların sorunlarla mücadele etmesini bekleyin. Çocukların, çatışmalar ve zorluklarla, nasıl mücadele edildiğini öğrenmeleri gereklidir. İçinden çıkılmaz bir durum yoktur, önemli olan çocuğa özgü doğru yöntemi belirlemektir. Bunun için de biz psikologlar tarafından uygulanan testler oldukça yol göstericidir. Test dışında, bir psikologdan danışmanlık almak her şeyi daha kolay hale getirebilir.”