’Çıvgın’ca bir yolculuk

Ankara Eymir Kuş Halkalama İstasyonu’nda, Romanya’da 189 gün önce halkalandığı (kimliklendirildiği) belirlenen bir Çıvgın ortaya çıktı. Çıvgın, Ulusal Halkalama Programı kapsamında yurtdışında halkalanmış (kimliklendirilmiş) bir kuşun Başkent’teki ilk kaydı oldu.

Kuşların göç sırasında kullandığı dinlenme ve beslenme alanlarından biri olan Eymir Gölü’ndeki Kuş Halkalama İstasyonu, bu yılki çalışmalarına büyük sürprizle başladı. İstasyon, Ankara için bir ilk’in adresi oldu. Romanya’da halkalanan bir Çıvgın, halkalandığı tarihten 189 gün sonra bu kez Eymir Kuş Halkalama İstasyonu’ndaydı. Çıvgın, Başkent’te, Ulusal Halkalama Programı kapsamında yurtdışında halkalanmış (kimliklendirilmiş) bir kuşun ilk kaydı oldu.

Sürpriz misafir “Çıvgın”

İstasyondaki ağlara takılan bir Çıvgın’ın (Phylloscopus collybita) Romanya halkalı olduğunun görülmesi üzerine Romanya Ornitoloji Merkezi ile irtibata geçildi. Gelen yanıtta, Çıvgın’ın 30 Eylül 2018’de Köstence’deki istasyonda halkalandığı bildirildi. 13 gram ağırlığındaki Çıvgın’ın, karadan bin 64 kilometre olan Köstence – Ankara arasını kuş uçuşu 579 kilometre mesafeyle kat ettiği belirlendi.

“Kışı Türkiye’de geçirmiş”

ODTÜ Fen Edebiyat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Can Bilgin ile uzman halkacılar Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi Öğretim Görevlisi Dr. Arzu Gürsoy Ergen ve Orman Bakanlığı uzmanı Burak Tatar, Çıvgın’ın göç rotasını yüzde yüz bilmenin zor olduğuna dikkat çekti. Çıvgın’ın yüksek olasılıkla İskandinavya’da üreyen bir birey olduğunu vurgulayan uzmanlar, Köstence’de geçit sırasında yakalanıp halkalanan Çıvgın’ın kışı Türkiye’de, yüksek olasılıkla da Eymir Gölü civarında geçirdiğini anlattı. Uzmanlar, Eymir Gölü’nün, bin kilometreyi bulan göç yolculuğunda önemli bir ara durak olduğunun altını çizerek, gölü kuşlar için ‘otoyoldaki benzin istasyonu’ olarak tanımladı.

Eymirli Karatavuk

İlkbahar dönemi çalışmalarının en önemli kayıtlarından bir diğeri de Karatavuk (Turdus merula) oldu. 4 Nisan 2011’de Eymir Gölü’ndeki çalışmalar sırasında halkalanan Karatavuk, yeniden belirdi. Bu kaydın, yerli türler arasında yer alan ve Nisan 2011’de halkalandığında bir yaşına yakın olduğu belirlenen Karatavuk’un en az 9 yaşında olduğunu ve en az 9 yıldır Eymir Gölü civarında yaşadığını ortaya koydu.

İlk kez halkalananlar

İbibik (Upupa epops), Sığırcık (Sturnus vulgaris), Çıtkuşu (Troglodytes troglodytes), Florya (Chloris chloris), Kırlangıç (Hirundo rustica), Sutavuğu (Gallinula chloropus) ve Kara Sinekkapan (Ficedula hypoleuca), 7 Nisan’dan bu yana süren çalışmalarla Eymir Kuş Halkalama İstasyonu’nda ilk kez halkalanan türler oldu.

“32 farklı tür belirlendi”

2019’un İlkbahar dönemi’nde çalışmalarına başlayan İstasyon’da, son 20 günde 32 farklı türden 350’den fazla kuş halkalandı. İstasyon, yeni dönem çalışmalarında kuşlardan alınan örneklerle moleküler araştırmalar için de bir merkez haline geldi.

“Öğrencilerde Gönüllü”

Ankara Üniversitesi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi ve Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü’nün iş birliğiyle aktif hale getirilen Eymir Kuş Halkalama İstasyonu’nda ki çalışmalar, ODTÜ Fen Edebiyat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Can Bilgin, Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi Öğretim Görevlisi Dr. Arzu Gürsoy Ergen ve Tarım ve Orman Bakanlığı uzmanı Burak Tatar’ın ortak yürütücülüğünde sürdürülüyor. Birçok üniversiteden öğrenciler de istasyon çalışmalarına gönüllü olarak destek sağlıyor.