“Çin tespihleri Türk tespihlerinin kalitesine yetişemiyor”

İslam ve Türk kültüründe önemli bir değeri olan ve özellikle Türk erkeğinin vazgeçilmez aksesuarlarından biri haline gelerek günümüze kadar ulaşan tespihlerin orijinalliği önem taşırken, tespih satıcıları ise Çin malı olarak satılan tespihlerin yerli malı tespihlerle kalite konusunda yarışamayacağını söyledi.

İslam ve Türk tarihinde önemli bir yeri olan ve çeşitli taş ve boncuklardan el emeği ile elde edilen tespihler günümüzde sahteleri ile karşı karşıya kalıyor. Sadece dini ibareler dışında günlük hayatta stres atmak, zaman geçirmek vesaire sebeplerde sıkça kullanılan ve özellikle Türk erkeklerinin kullandığı tespihin orijinal olup olmadığını anlamak ise bazı gereksinimler gerektiriyor.

“Birbirine yakın kehribarlar var”

Konya’da 30 yıldır tespih imalatçılığı ve satıcılığı yapan İsmail Bahçeci, tespihin Osmanlı ve Selçuklu tarihinde önemli bir kültür meselesi olduğunu ve tespih hakkında ciddi çalışmalar yapıldığını söyledi. Bahçeci, “Tespihlerin kaliteli olup olmadığının nasıl anlaşılacağı hakkında bilgi verdi. Kaliteli tespihler de genelde tanelere bakıldığı zaman içinde ipliğin geçtiği yerin çok ince olduğunun görüldüğünü belirten Bahçeci, “Mesela bir kehribara baktığımız zaman içerisinde kehribarın yoğunluğunu mesela bir ışık tuttuğunuz zaman kehribarın yoğunluğunu içerisinde bir dalga ve burç şeklinde yoğunluğunu görebiliriz. Bunu anlamak, bilmek bir meslek işi olduğu için daha çok insanlar bu işi kendi mesleği içerisi dahilinde; mesela sırf kehribar yapanlar kehribarı bilir. Onun kaliteli ya da kalitesiz olduğunu bilir. Osmanlı kehribarı, yeni kehribar ve yahut da taklit bir kehribar olduğunu çok rahat bir şekilde bilir. Sıradan insanlar nasıl anlayabilir? Dediğimiz şekilde basit yolları, normal döküm olan, hazır olan kehribarlar daha çok delikleri büyük olur. Diğer tespihler de, Osmanlı kehribarını bilmek çok daha zordur. Çünkü Çin malları ve yahut Polonya kehribarı dediğimiz kehribarlar aynı Osmanlı kehribarına benzer. Renkleri de, iplik giriş yerleri de, imamesi de; hepsi taklit, bir birine yakın kehribarlar var” dedi.

“Çin tespihi ile yerli tespihi çok rahat şekilde ayırt edebiliriz”

Çin malı ve Yerli malı tespihi arasındaki farkı örnekle anlatan Bahçeci, “Yani en basitinden mesela Çin tespihi ile kendi imalatımız yanı yerli dediğimiz Türkiye’nin birçok yerinde yapılan tespihler bugün Osmaniye’de, Adana’da, Bursa’da, Konya’da imalat edilen tespihler var. Mesela en basit örneği hacı tespihlerinden örnek verelim. Çin malı tespihler fiyatı oldukça uygundur. Yani tanesi 75 kuruş, 1 lira gibi fiyatı vardır ama şu tespih ise şöyle baktığımız zaman kendi üretimimiz, tornada çıkan tespihimizdir. Kalite konusunda da bunların fiyatları da nedir? Daha yüksektir ama daha kalitelidir. Yani elimize aldığımız zaman Çin tespihi ile yerli tespihi çok rahat şekilde ayırt edebiliriz. Yani bu ahşap grubunda bu tespihin kalitelerini bu şekilde görebiliriz. Mesela bunlar daha çok tutulur” şeklinde konuştu.

Kehribarın insan vücudundaki kan dolaşımını düzenlemesinden stresi almasına kadar birçok faydası olduğunun ifade eden Bahçeci, orijinal kırık kehribar kolyesinin guatr hastalığına ve bebeklere faydalı olduğunu vurguladı.

“Tespih insanın üzerindeki stresi atar”

Tespih kullanmanın kendisinde bulunan bir rahatsızlığa iyi geldiğini kaydeden Mehmet Binbirdağ ise “Benim mesela parmaklarda felç vardı. Bir gün annem bana tespih verdi. Tespih çeke çeke ellerimin hissi oynamaya başladı. Şu anda felce dair bir şey yok. Tespih mesela insanın üzerindeki stresi atar” ifadelerini kullandı.

Geçmişten günümüze kadar geldiği ve hala tarihi devam ettiği için tespih kullanmayı sevdiğini söyleyen Yiğit Aybar da bunun Türk kültüründe ayrı bir yeri olduğunu söyledi. Aybar ayrıca, kullandığı tespihlerin yerli malı olmasına özen gösterdiğini dile getirdi.